Tại sao cây lại rụng lá vào mùa thu?

Tại sao cây lại rụng lá vào mùa thu?

Nhiều loài cây rụng lá vào mùa thu để thích nghi với điều kiện thời tiết không thuận lợi cho sự phát triển.

Anh-3607-1478247634.jpg?w=680&h=0&q=100&dpr=1&fit=crop&s=S-_ShWJQyBWdFzC7LX14-w
Lá cây thường chuyển sang màu đỏ, da cam và vàng vào mùa thu trước khi rụng xuống. Ảnh: Daniel de Leeuw.

Rụng lá là một chiến lược của nhiều loài cây để tồn tại trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, theo Earth Sky. Tại những khu rừng ôn đới trên khắp Bắc bán cầu, cây bị rụng lá vào mùa thu để đối phó với thời tiết lạnh. Ở rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới, cây rụng lá khi bắt đầu mùa khô.

Những cây rụng tất cả lá vào một khoảng thời gian nào đó trong năm tùy thuộc nhiệt độ và lượng mưa được gọi là "cây rụng lá". Hầu hết cây rụng lá có lá rộng nên dễ bị tổn thương khi thời tiết lạnh hoặc khô. Trái ngược với chúng là "cây thường xanh" với lá kim, chỉ rụng một phần tán lá vào các thời điểm khác nhau, khiến chúng dường như tươi xanh quanh năm.

Cơ chế rụng lá giúp cây giữ nước và năng lượng. Khi điều kiện thời tiết không thuận lợi, kích thích tố (hormone) trong cây bắt đầu kích hoạt quá trình rụng lá.

Ở giai đoạn đầu tiên của quá trình rụng lá, cây hút bớt các chất dinh dưỡng có giá trị ra khỏi lá và dự trữ chúng trong rễ để sử dụng sau này. Chất diệp lục, sắc tố tạo ra màu xanh cho lá cây, là một trong những thành phần đầu tiên bị phá vỡ thành chất dinh dưỡng. Đây là lý do khiến lá cây chuyển sang màu đỏ, da cam và vàng trong suốt mùa thu.

Ở giai đoạn cuối, một lớp tế bào bảo vệ sẽ phát triển, phủ lên phía trên khu vực tiếp xúc giữa lá cây với cành cây sau khi lá rụng xuống.

Nguồn bài viết: https://vnexpress.net/nguyen-nhan-la-cay-thuong-rung-vao-mua-thu-3494232.html#:~:text=R%E1%BB%A5ng%20l%C3%A1%20l%C3%A0%20m%E1%BB%99t%20chi%E1%BA%BFn,khi%20b%E1%BA%AFt%20%C4%91%E1%BA%A7u%20m%C3%B9a%20kh%C3%B4.


Đọc thêm thông tin trích dẫn từ Những bí mật của thế giới thực vật

Tại sao đa số các loài thực vật lại rụng lá vào mùa thu?

Khi mùa thu vàng đến, tiết trời trong lành sảng khoái, ánh nắng mặt trời chan hoà dịu dàng khắp nơi. Những hạt thóc căng mẩy vàng ươm được thu hoạch từ đồng ruộng về đổ đầy kho, các loại quả chín mọng sai lúc lỉu trên cành chờ tay người hái, khắp nơi nơi đều hân hoan trong mùa thu hoạch. Mùa thu đến, lá vàng trên cây đua nhau rụng xuống, tạo nên "vũ điệu mùa thu vàng" thật là đẹp. Vậy tại sao đa số các loài thực vật rụng lá vào mùa thu?

Thực vật hình thành từ hạt giống nảy mầm thành cây non, chúng sinh trưởng và phát triển mạnh ở hai mùa xuân, hạ, sau đó ra hoa, kết trái. Đến mùa thu, quả hay hạt đều đã chín. Vào mùa này, ngày dường như ngắn lại và nhiệt độ cũng dần dần hạ thấp xuống. Thực vật bắt được những tín hiệu thay đổi của môi trường bên ngoài nên bên trong cơ thể chúng có một loạt những biến đổi về sinh lý, sinh hoá. Quá trình tổng hợp prôtít cũng các chất dinh dưỡng khác giảm, trong khi đó quá trình phân giải lại tăng lên. Khả năng quang hợp, hô hấp cũng giảm và dần dần trở nên già cỗi. Dưới sự chiếu sáng ngắn ngủi của ánh nắng mặt trời, các chất kích thích sinh trưởng trì hoãn già cỗi do rễ cây tổng hợp tạo thành như chất phân tách tế bào, chất đỏ lại giảm đáng kể, lá cây không nhận được đầy đủ lượng chất phân tách tế bào cần thiết. Đồng thời, trong hoa, quả, hạt còn sản sinh ra chất kích thích chín như axít kích thích nang lá và êtylen, chúng được đưa đến các cành lá để thúc đẩy quá trình lão hoá.

Ngoài ra, trong quá trình sinh trưởng của hoa, quả và hạt, hàm lượng chất phân tách tế bào gốc bên trong tăng lên. Như vậy hoa, quả và lá trở thành trung.tâm sinh trưởng chuyển hoá tốt nhất của thực vật, dẫn đến các dưỡng chất do lá cây tổng hợp thành được ưu tiên vận chuyển đến hoa, quả và hạt trước. Do vậy mà lượng dưỡng chất các cành lá phát triển phía trên mặt đất nhận được sẽ giảm đi, không thể đáp ứng nhu cầu tiếp tục sinh trưởng. Lá cây giống như những con bò già cần mẫn lao động, âm thầm cống hiến tất cả sinh lực nhằm duy trì nòi giống thế hệ sau mà bản thân mình dần dần thoái hoá, già và rụng xuống.

Trong quá trình lão hoá của thực vật, cuống lá sản sinh ra một tầng ly cách, dày khoảng 1 đến 3 tầng tế bào. Dưới tác dụng của những chất như êtylen, axít kích thích rụng lá, khả năng sống của các loại men như men chất xơ, men trong quả tăng cao, phân giải các chất của vách tế bào của tầng ly cách và khiến cho các lớp tế bào trong tầng ly cách này bị tách đoạn ra.

Như vậy sự liên kết giữa các lớp tế bào trong tầng ly cách trở nên rất lỏng lẻo, chỉ cần sự tác động rất nhỏ từ bên ngoài cũng làm cho cuống lá bị rụng xuống. Vì những nguyên nhân trên mà đa số các cây đều rụng lá vào mùa thu.

Nếu không có ngoại lệ được nêu, nội dung của trang này được xuất bản dưới giấy phép Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License